به گزارش خبرنگار
سياسي باشگاه خبرنگاران جوان، "سعيد اوحدي" رئيس سازمان حج و زيارت با حضور در برنامه گفتگوي ويژه خبري امشب يکشنبه 9 خرداد به بررسي موضوع سياسي کاري عربستان در مراسم حج و تبعات آن براي جهان اسلام پرداخت.
وي در ابتداي اين بحث به فرآيند مذاکرات برگزاري حج امسال با سعودي ها اشاره کرد و گفت: در مجموع در طول مذاکرات اين دور از برگزاري حج امسال بيش از 11 مورد کشور عربستان محدوديت هايي در تفاهم نامه پيشنهادي خود تصويب کرده بود که در سال هاي قبل اين موضوعات مطرح نشده بود.
**به سعودي ها اعلام کرديم براي تضمين عدم تکرار فاجعه منا دغدغه جدي داريم
اوحدي با بيان اينکه دور اول مذاکرات با سه ماه تاخير در 26 فرويدن اتفاق افتاد اظهار داشت: در آن جلسه به صورت شفاف خواسته هاي جمهوري اسلامي ايران را به هيئت مذاکره کننده سعودي اعلام کرديم و عنوان داشتيم که سال گذشته فاجعه بسيار عظيمي را به عنوان اتفاق بي سابقه در طول تاريخ حج داشتيم و سبب شد 8 هزار زائر دنياي اسلام مظلومانه به شهادت برسند و قرباني سوتدبير، سومديريت و قصور در ارائه خدمات شدند که متاسفانه پاسخي از طرف دولت عربستان اعلام نشد.
رئيس سازمان حج و زيارت با بيان اينکه 11 مورد محدوديتي که عربستان سعودي در تفاهم نامه پيشنهادي خود به آن اشاره داشتند به هيچ وجه قابل پذيرش نيست گفت: دو مورد اين محدوديت ها موضوع عدم استفاده زائرين ما از ناوگان حمل و نقل هوايي کشور و ديگري موضوع ويزا بود.
وي تصريح کرد: معمولا در سنوات گذشته هميشه روال بر اين بود که در مذاکرات مباحث، دغدغه ها و پيشنهادات دو طرف مطرح مي شد و نهايتا جمع بندي آن تفاهم نامه دو طرفه اي بود که با موافقت طرفين به امضا مي رسيد ولي امسال دور اول مذاکرات در 26 فروردين با سه ماه تاخير اتفاق افتاد و بعد از مذاکرات اوليه و پذيرش مطالبات و خواسته هاي ما به برخي از مطالبات به دليل فاجعه تلخ حادثه سقوط جرثقيل و رفتار غيراسلامي سعودي ها در فرودگاه جده بود ما پيشنهادات خود را به طرف سعودي اعلام کرديم که مردم ما دغدغه منطقي و جدي در اين ارتباط دارند و ابهام جدي اين است که عربستان چه تمهيداتي را براي حج فراهم کرده تا شاهد تکرار اتفاقات سال گذشته نباشيم.
اوحدي بيان داشت: در هيئت هاي کارشناسي نيز تفاهم شد که 11 بند منفي محدودسازي زائرين ايراني برداشته شود و پيشنهادات ما به جاي آن لحاظ شود در چنين شرايطي تفاهم نامه پيشنهادي را آوردند ما با تفاهم نامه اي مواجه شديم که روح حاکم بر آن همانند تفاهم نامه سال گذشته نبود بلکه تفاهم نامه يک طرفه اي بود که بندها را به صورت ابلاغي در يک فضاي تحکمي مطرح مي کرد که مي بايست اجرا مي شد.
رئيس سازمان حج و زيارت بيان داشت: ما به طرف سعودي اعلام کرديم اگر اعتقاد داريم حج بايد از روابط سياسي جدا شود چرا حج را سياسي کرديد؟ و چرا امسال که قطع روابط سياسي ايجاد شده بايد يک تفاهم نامه يک طرفه اي با سه ماه تاخير اعلام کنيم لذا ما روي دو سه مورد متمرکز شديم که در اولين موضوع اعلام کرديم عزت و کرامت زائرين ايراني حکم مي کند که از امکانات ناوگان حمل و نقل داخلي خودش استفاده کند و طرف سعودي نيز مي تواند از آن ميزان سهميه اي که دارد استفاده کند.
وي بيان داشت: مذاکرات در حول اين موضوع سه ساعت و نيم به طول کشيد تا بتوانيم طرف سعودي را قانع کنيم که امکان انتقال زائرين ما با استفاده از ناوگان حمل و نقل داخلي فراهم شود که آنها نهايتا بعد از سه ساعت و نيم آن متن را پذيرفتند و کپي جديدي را از متن پيشنهادي که لحاظ کرده بودند به ما دادند و در خصوص ويزا هم به صراحت اعلام کردند مي بايست با وزارت خارجه شان هماهنگ کنند و تاکيد کردند وزارت خارجه عربستان هيچ راهکاري براي ويزا به زائران ايراني تا آن مقطع نداشته است.
**اراده جدي در دستگاه هاي عربستان براي عدم پذيرش زائران ايراني وجود داشت
اوحدي با بيان اينکه همه اين مسائل بيانگر اين بود که يک اراده جدي در دستگاه هاي عربستان براي عدم پذيرش زائران ايراني وجود داشت خاطر نشان ساخت: سعودي ها با اين روال و سناريوي گرفتن وقت و خريد زمان بتوانند براي امضاي تفاهم نامه ايجاد مانع کنند.
رئيس سازمان حج و زيارت در ادامه به بندهاي ديگري که عربستان سعودي در اين تفاهم نامه مطرح کرده بود اشاره کرد و گفت: از بندهاي ديگر تفاهم نامه اين بود که آنها اعلام کرده بودند که در مسيرهاي حرکت زائرين نصب پرچم هاي کشورمان ممنوع باشد و اقدام دولت عربستان محدوديتي بود که فقط براي جمهوري اسلامي ايران در نظر گرفته شده بود که اين موضوع نشان دهنده اين است که عربستان سعودي با يک عينک ذره بيني به موضوع حج با رويکرد سياسي به موضوع حج جمهوري اسلامي ايران نگاه مي کند.
وي بيان داشت: از ديگر محدوديت هايي که سعودي ها اعلام کرده بودند اين بود که جمهوري اسلامي ايران تعداد درمانگاه هايي که مي تواند مستقر کند به اين صورت است که به طور مثال سه درمانگاه در مدينه و چهار درمانگاه در مکه مکرمه داشته باشد در صورتي که ما در سال قبل 12 درمانگاه داشتيم و حتي داروهاي زائرين ايراني را نيز خودمان تامين مي کرديم. هم چنين از ديگر محدوديت ها اين بود که طرف سعودي اعلام کرده بود بايد اسامي بعثه مقام معظم رهبري و اسامي مسئولين سازمان حج و زيارت با پست اجرايي و سوابقشان را به آنها معرفي کنند.
وي در ادامه برنامه با اشاره به مچ بند زائران گفت: اين مچ بند به گونه اي طراحي شده بود که تمامي اطلاعات لازم پيرامون سفر و خود زائران را مي توانستيم در آن مشاهده کنيم اما دولت عربستان اعلام کرد که مچ بند ايراني را قبول ندارد و اجازه ورود آن را نمي دهد.
اوحدي با اشاره به وجود محدوديت هاي مختلف ادامه داد: اين محدوديت ها بيانگر عدم اراده جدي از سوي عربستان سعودي است.
رئيس سازمان حج و زيارت با اشاره به اينکه وزير حج عربستان در مسائل اجرايي منطقي براي پاسخگويي نداشت عنوان کرد: جمهوري اسلامي اعلام کرد که در مسير رمي جمرات بايد چادرهاي امداد و مرکز پزشکي مستقر باشد اما عربستان اعلام کرد که مانع از اين اقدام مي شود.
وي با بيان اينکه بايد در فضاي مشورتي توسعه خدمات را براي زائران فراهم مي کرديم گفت: فرآيند صدور ويزاي الکترونيک پيچيده است به طوري که بايد يک ماه وقت مي گذاشتيم تا بتوانيم 20 قرارداد شامل مسکن، حمل و نقل و آشپزخانه مرکزي را انعقاد کنيم.
** سعودي ها اعلام کردند که ايراني ها حق برگزاري هيچ مراسمي را در محل اقامت خود ندارند
اوحدي با بيان اينکه سعودي ها اعلام کردند که ايراني ها حق برگزاري هيچ مراسمي را در محل اقامت خود ندارند افزود: عدم انسجام و هماهنگي بين دستگاه هاي سعودي کاملا مشخص بود.
رئيس سازمان حج و زيارت با اشاره به اينکه اين ناهماهنگي ما را به سمت کندي پيشرفت مذاکرات مي رساند ادامه داد: سال گذشته کنسولگري و سفارت خانه مان را در عربستان داشتيم به طوري که مجوز اعزام هشت نفر از وزارت امور خارجه به عربستان را گرفته بوديم.
اوحدي گفت: قرار بود 8 نفر کارکنان وزارت خارجه را براي تقويت امکانات کنسولي به عربستان اعزام کنيم اما اين در حالي بود که تنها 5 ويزا صادر شد.
**سال گذشته 40 مورد دستگيري به بهانه هاي واهي در مسجد الحرام و بقيع بود
رئيس سازمان حج و زيارت با اشاره به اينکه بايد از حقوق زائر دفاع کرد افزود: سال گذشته 40 مورد دستگيري در بقيع و مسجد الحرام به بهانه هاي واهي صورت گرفته بود.
وي با اشاره به اينکه امکانات کنسولي تاميني براي امنيت زائر است افزود: در مجموع امسال دو دور مذاکره داشتيم تا بتوانيم براي انجام فريضه حج به نتيجه برسيم اما اين در حالي بود که شاهد کارشکني عربستان بوديم.
اوحدي با اشاره به اينکه در طي مذاکرات موضوع دعاي کميل مطرح شد و ما اعلام کرديم که مشکل عربستان دعاي کميل نيست گفت: تمام دعاهاي کميل با مجوز عربستان برگزار شد اين در حالي بود که آنها دائما مانع تراشي مي کردند و مذاکرات را 5 ماه به تاخير انداختند.
رئيس سازمان حج و زيارت با اشاره به اينکه در خصوص تامين امنيت زائر تاکيد کرديم اظهارداشت: بايد چادر امداد پزشکي در مسيرهاي پرتردد احداث مي شد که با اين امر هم مخالفت کردند.
** وزير حج عربستان اعلام کرد براي مذاکره با ايران اختيار کافي ندارد
وي با اشاره به اينکه حج فريضه واجب است و کسي نمي تواند صد راه زائر شود گفت: وزير حج عربستان اعلام کرد براي مذاکره با ايران اختيار کافي ندارد.
اوحدي با اشاره به اينکه در مذاکرات دور اول به اين جمع بندي رسيديم که فضا را توام با آرامش کنيم بيان کرد: بايد نگراني زدايي را بين زائران تقويت مي کرديم.
**از 17 هزار زائر 6 هزار نفر انصراف دادند
رئيس سازمان حج و زيارت با اشاره به اينکه امسال 17 هزار زائر اقدام به ثبت نام کردند که از اين ميان 6 هزار نفر انصراف دادند گفت: با وزير حج عربستان به جمع بندي رسيديم که حج جنگ رواني در عربستان عليه ايران صورت گرفته است اين در حالي است که بايد فضا را براي موسم حج تلطيف مي کرديم.
وي با اشاره به اينکه متاسفانه در دور اول مقامات سعودي هدف سياسي را در پذيرايي و استقبال از هيئت ايراني رعايت نکردند ادامه داد: در سال هاي گذشته شاهد رعايت نشدن چنين مواردي بوديم.
اوحدي با اشاره به اينکه يکي از دلايل اصلي افزايش شهداي منا عدم رسيدگي به مجروحين بود گفت: امکان احياي مجروحين در اين حادثه وجود نداشت اين در حالي است که ما توانستيم 600 زائر از کشورهاي مختلف را نجات دهيم.
رئيس سازمان حج و زيارت با اشاره به عدم هماهنگي در ميان دستگاه هاي عربستان گفت: سردرگمي ناشي از اراده جدي براي عدم پذيرش زائر وجود داشت که متاسفانه پشتيباني برخي از دستگاه هاي سعودي را در حوادث اخير فاجعه منا شاهد بوديم.
وي با اشاره به اينکه مقامات سعودي به دور از اخلاق اسلامي در فرودگاه ها عمل کردند ادامه داد: آنها با قرآنهاي زائرين ايراني بي حرمتي مي کردند.
اوحدي با اشاره به اينکه سال گذشته بيش از 150 لب تاب را توقيف کردند گفت: اين چه پذيرايي از زائران خانه خدا است که حتي به وسايل شخصي آنها تعرض مي کنند لذا اين توهين را نمي توان قبول کرد.
رئيس سازمان حج و زيارت در پاسخ به سوال ديگري پيرامون حقوقي حادثه منا بيان کرد: رهبر معظم انقلاب بر زنده نگه داشتن فاجعه منا تاکيد فراواني دارند و از سوي ديگر ايشان تاکيد فرمودند که دستگاه هاي ديپلماتيک بايد پيگير حقوقي فاجعه منا باشند.
وي در پاسخ به سوال ديگري مبني براينکه براي سال آينده چه پيش بيني براي اعزام زائران خانه خدا داريد گفت: دادستان کل کشور اقدامات حقوقي پيرامون فاجعه منا انجام داده لذا جلسات کارشناسي متعددي پيرامون اين مسئله تشکيل و مستندات حقوقي جمع آوري شد.
اوحدي با اشاره به اينکه نمي توان حق شرعي زائران را سلب کرد گفت: وظيفه و ماموريت ذاتي ما پشتيباني و دفاع از تحقق احکام شرعي است لذا براي حج سال آينده هم پيگير خواهيم بود تا اين حق اقامه پيدا کند و از سوي ديگر نيز پيگير سهميه محروم شدگان زائران امسال هستيم.
آيت الله سيد هاشم حسيني بوشهري مدير حوزه هاي علميه کشور طي گفت و گوي زنده تلفني در پاسخ به سوال مجري پيرامون عکس العمل حوزه هاي علميه در مورد کارشکني عربستان پيرامون موضوع حج چيست گفت: بايد عزت و کرامت زائران خانه خدا به تمام معنا حفظ شود لذا مقامات ايراني طي دو ملاقات با مسئولين عربستان تلاش کردند تا زائران امسال هم بتوانند توفيق زيارت خانه خدا را داشته باشند.
وي با اشاره به اينکه تلاش عزيزانمان براي بار دوم به اين دليل بود که کوتاهي از ناحيه آنها صورت نگرفته باشد افزود: متاسفانه سعودي ها مانع ورود زائران ايراني براي انجام فريضه حج شدند.
**اقدامات آل سعود مصداق آيه قرآن در ممانعت از ورود زائران به مسجد الحرام است
آيت الله محمدعلي تسخيري مشاور رهبر انقلاب درامور جهان اسلام نيز هم چنين در ادامه برنامه با اشاره به کارشکني عربستان گفت: کار آل سعود همانند کارهاي کفار مکه است که سد راه افراد مومن براي زيارت خانه خدا شدند.
وي با تاکيد براينکه اقدامات آل سعود مصداق آيات سوره انفال در ممانعت از ورود زائران به مسجد الحرام است بيان کرد: مشرکين مستحق عذاب الهي هستند زيرا مانع رسيدن مردم به مسجد الحرام مي شوند بنابراين با توجه به کارشکني عربستان امسال حج واجب نيست.
الهام امين زاده معاون حقوقي رئيس جمهور در ادامه برنامه طي گفت و گوي زنده تلفني گفت: عربستان هيچ تضميني براي مناسک حج نداده لذا براي پيگيري حقوقي اين مسئله تقسيم کار بين وزارت کشور، سازمان حج و زيارت، وزارت امور خارجه، معاونت حقوقي رياست جمهوري و وزارت اطلاعات صورت گرفت.
وي با اشاره به اينکه اين تقسيم کار انجام شد تا بتوانيم مستندسازيهاي لازم را انجام دهيم افزود: در اين رابطه جلسات متعددي را با حقوقدانان برگزار کرديم تا بتوانيم به نتيجه مشخصي برسيم لذا اسناد ايران و عربستان را مورد بررسي قرار داديم به طوري که قرار بود مناسک حج امسال انجام شود و اقدامات حقوقي به موازات آن صورت گيرد.
امين زاده با اشاره به اينکه بايد سازمان کنفرانس اسلامي، اتحاديه عرب و کشورهايي که درگير موضوع حج هستند پيگير فاجعه منا باشد گفت: بايد نظارت بين المللي در حج صورت گيرد.